Fundamentalny błąd przypisania (z ang. Fundamental Attribution Error) polega w pewnym uproszczeniu na tym, że na ogół mamy tendencje do stwierdzania, że :

  • inni postępują w określony sposób to tacy są jako ludzie (tzn. mają takie cechy charakteru) a ich działania są rezultatem ich wolnej woli i swobodnego wyboru
  • my postępujemy w określony sposób, bo do tego zmuszają nas okoliczności :-)

Jeżeli ktoś nie wierzy, to zalecam abyście od dziś bardzo uważnie przyglądali się swoim ocenom i reakcjom. Ileż usprawiedliwień i uzasadnień przychodzi nam do głowy, kiedy inni pytają nas o nasze zachowania i działania !! A jak często mamy tendencję do stemplowania innych określeniami „egoista”, „idiota”, „świnia” i  tym podobnymi bo przecież jest dla nas oczywiste, że ci inni postępują w pewien sposób bo tak chcą!!

Jakie wnioski powinniśmy wysunąć dla nas samych:

  • przestańmy „z automatu” przypisywać komuś złe intencje, lenistwo, głupotę tylko dlatego, że nie podoba się nam jakieś pojedyncze działanie tejże osoby. Zastanówmy się, czy może istnieją jakieś ważne okoliczności zmuszające tego człowieka do akurat takiego zachowania. Warto w tym kontekście przeczytać też post o osądzaniu
  • inni ludzie będą prawdopodobnie mieli tendencję przypisywania nam motywów działania, które niekoniecznie odpowiadają stanowi faktycznemu. Jeżeli więc będziemy kiedyś musieli postępować w jakiś sposób, bo zmuszają nas do tego okoliczności, to w miarę możliwości komunikujmy osobom zainteresowanym to,  iz mamy ograniczoną swobodę manewru. Inaczej łatwo zostaniemy uznani za egoistów, arogantów i kogo tam jeszcze, a to popsuje nam relacje z danymi ludźmi. Szczególnie istotne jest to wtedy, kiedy mamy nad nimi jakąkolwiek „władzę”, na przykład jako managerowie, czy rodzice.  W tych rolach często mamy tendencję do „przeskakiwania” tego etapu wyjaśniania po co coś jest potrzebna, albo dlaczego odbywa się akurat w taki sposób, bo przecież możemy wydać polecenie :-) Potem się dziwimy, że napotykamy taki opór.

Powyższe punkty mogą zdawać się dość oczywiste i banalne, niemniej polecam gorąco aby każdy z Was zastanowił się jak u niego manifestuje sie ten Fundamental Attribution Error , jakie konsekwencje niesie to dla niego samego i kariery zawodowej, oraz jak temu przeciwdziałać.  Ja ciągle widzę wokół siebie, jak ludzie „strzelają sobie w stopy” właśnie z powodu tego błędu, czasem nawet widać to na blogu.

Zapraszam do dyskusji w komentarzach